Viêm xoang là tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng xoang mũi. Viêm xoang thường gặp là viêm xoang hàm trên (dưới mắt) và xoang sàng (giữa hai mắt). Bệnh viêm xoang là một trong những căn bệnh mãn tính phổ biến và rất dễ phát sinh bệnh đặc biệt là trong điều kiện môi trường sinh hoạt hiện nay.
Đau ở mặt, ho, mệt mỏi, sốt, nhức đầu, đau sau mắt, đau răng, đau mặt, nghẹt mũi và chảy nước, đau họng, chảy nước mũi trước hoặc sau.
Hỏi bệnh sử và khám thực thể. Trong một vài trường hợp có thể cần chụp cắt lớp vi tính CT scan hoặc chụp cộng hưởng từ MRI. Nuôi cấy dịch phẩm từ mũi có thể cần thiết để xác định chẩn đoán.
Viêm xoang dị ứng được điều trị bằng thuốc kháng histamin, thuốc xịt mũi, thuốc thông mũi hoặc mũi chích ngừa dị ứng. Nhiễm trùng xoang gây ra bởi virus không cần dùng kháng sinh nhưng được điều trị bằng: acetaminophen (Tylenol), thuốc chống viêm không steroid/NSAIDs (ibuprofen / Motrin hoặc Advil, naproxen / Naprosyn) và thuốc thông mũi. Viêm xoang do vi khuẩn sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh bao gồm: amoxicillin (Amoxil), cefaclor (Ceclor), levofloxacin (levaquin), loracarbef (Lorabid), clarithromycin (Biaxin), azithromycin (Zithromax), hoặc sulfamethoxazole / trimethoprim (Bactrim, Septra).
Hộp sọ của người chứa 4 cặp khoang rỗng chứa khí được gọi là các xoang, chúng thông nối với khoảng không nằm giữa 2 lỗ mũi và thành mũi. Xoang giúp bảo vệ hộp sọ, giảm trọng lượng hộp sọ và cho phép âm thanh cộng hưởng bên trong chúng. Có 4 cặp xoang chính bao gồm:
Bề mặt các xoang được bao phủ bởi một lớp màng nhầy và các tế bào có lông nhỏ ở bề mặt (lông chuyển). Các lông này giúp bắt giữ vi khuẩn và những chất ô nhiễm bên ngoài khi chúng xâm nhập vào mũi. Các xoang chứa những tác nhân phòng vệ chống lại sự xâm nhập của virus và vi khuẩn lạ. Nếu cơ chế phòng vệ bình thường này bị hủy hoại, các vi khuẩn nằm bên trong hốc mũi có thể đi vào xoang, khi đó các vi khuẩn này sẽ bám vào những tế bào niêm mạc và gây ra viêm xoang.
Viêm xoang là tình trạng viêm của xoang và mũi. Viêm xoang có thể gây đau đầu hoặc đau ở mắt, mũi, vùng má hoặc một bên đầu. Bệnh nhân viêm xoang cũng có thể ho, sốt, thở hôi, nghẹt mũi kèm với nước mũi đặc.
Viêm xoang được chia làm 2 loại: cấp tính (xuất hiện đột ngột) và mạn tính (kéo dài, là loại thường gặp nhất).
Những người bị viêm xoang mạn tính nên tránh những hoạt động hoặc môi trường có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh như hút thuốc, hút thuốc thụ động và lặn trong hồ bơi có chứa clo.
Mục tiêu điều trị viêm xoang là giảm phù nề hoặc giảm viêm ở mũi và xoang, giới hạn nhiễm trùng, tăng dẫn lưu xoang và giữ cho các xoang được thông.
Cả thuốc dùng cho đường uống và đường xịt đều có tác dụng phụ, bao gồm những kích thích toàn thể gây tăng nhịp tim và huyết áp, mất ngủ, căng thẳng thần kinh, lo âu, run giật, khô miệng, nhìn mờ và nhức đầu. Chúng cũng có thể gây bí tiểu. Do đó những người trước đây đã từng bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp, lo âu, hoặc bệnh lý đường niệu (đặc biệt là bệnh lý ở tuyến tiền liệt) nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc. Ngoài ra, phối hợp thuốc thông mũi với những loại thuốc khác có tác dụng phụ tương tự có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Một số bệnh nhân bị viêm xoang mạn không đáp ứng với điều trị nội khoa bằng kháng sinh và các loại thuốc làm giảm triệu chứng. Những người này khi có CT scan thể hiện tình trạng viêm xoang cũng như bất kỳ biến chứng nào của viêm xoang đều có thể điều trị được bằng phẫu thuật.
Phẫu thuật xoang bằng cách dùng một ống soi mũi xoang bằng sợi quang học được dùng trong chẩn đoán. Mục tiêu điều trị là loại bỏ lớp niêm mạc gây tắc nghẽn, làm thông mũi xoang và hỗ trợ dẫn lưu trong các xoang.
Trong khi phẫu thuật, các bác sĩ cũng có thể cắt bỏ các polyp, chỉnh hình lại vách ngăn mũi bị vẹo để làm tăng thông khí. Có thể phải dùng corticoid xịt mũi lâu dài và kháng sinh thường kỳ.
Những người bị viêm xoang tiếp diễn cần được khám kỹ hơn. Có thể bệnh nhân sẽ được cấy vi khuẩn khi đi khám định kỳ hoặc trong lúc mổ nội soi để tìm ra chủng vi trùng kỵ khí gây viêm xoang và cần phải điều trị kháng sinh theo đúng phổ kháng khuẩn hoặc cũng có thể tìm ra nấm và cần phải điều trị bằng thuốc kháng nấm.