Chia sẻNhiễm Herpes zoster
Nhiễm herpes zoster, tên thường gọi là Zona thần kinh, giời leo. Bệnh zona là do virus varicella-zoster - cùng một loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi đã bị bệnh thủy đậu, virus này nằm không hoạt động trong mô thần kinh gần tủy sống và não. Nhiều năm sau, virus có thể kích hoạt lại gây bệnh zona.
TRIỆU CHỨNG
Trước khi tổn thương mọc 2-3 ngày, thường có cảm giác báo hiệu như: rát dấm dứt, đau vùng sắp mọc tổn thương kèm theo triệu chứng toàn thân ít hoặc nhiều như mệt mỏi, đau đầu... Hạch ngoại vi lân cận có thể sưng và đau.Tổn thương cơ bản: thường bắt đầu là các mảng đỏ, nề nhẹ, gờ cao hơn mặt da, hình tròn, bầu dục lần lượt nổi dọc dây thần kinh, rải rác hoặc cụm lại thành dải, thành vệt, sau 1-2 giờ trên mảng đỏ xuất hiện những mụn nước chứa dịch trong, căng khó vỡ, các mụn nước tập trung thành cụm (như chùm nho), về sau đục, vỡ, xẹp để lại sẹo (nếu nhiễm khuẩn).
CHẨN ĐOÁN
Hỏi bệnh sử và khám thực thể. Nếu cần thiết, mẫu phẩm của mụn nước có thể được xét nghiệm để xác định virus.
ĐIỀU TRỊ
Điều trị bao gồm thuốc kháng virus (acyclovir / Zovirax, famciclovir / Famvir, valacyclovir / Valtrex), thuốc giảm đau, và đôi khi cả steroid. Nên điều trị sớm.
Nhiễm herpes zoster, tên thường gọi: Zona thần kinh, giời leo.
Bệnh thường gặp vào mùa xuân - thu ở mọi lứa tuổi (trừ trẻ sơ sinh), nhưng xảy ra ở người lớn nhiều hơn (3/4 số bệnh nhân zona trên 45 tuổi), đặc biệt ở người suy giảm miễn dịch (có 8 - 11% bệnh nhân nhiễm HIV bị zona).
Bệnh zona gây nên bởi virus thuỷ đậu VZV (varicellac zoster virus), loại virus hướng da thần kinh. Bệnh thuỷ đậu xuất hiện ở người bị nhiễm VZV lần đầu, bệnh zona xuất hiện ở người từng bị nhiễm VZV (VZV tồn tại trong rễ hạch thần kinh), tái hoạt khi có điều kiện thuận lợi như chấn thương tinh thần hoặc thể chất, có thai, điều trị phóng xạ, suy giảm miễn dịch... Nhiều tác giả cho rằng zôna là hiện tượng tái hoạt của VZV tiềm ẩn.
- Trước khi tổn thương mọc 2-3 ngày, thường có cảm giác báo hiệu như: rát dấm dứt, đau vùng sắp mọc tổn thương kèm theo triệu chứng toàn thân ít hoặc nhiều như mệt mỏi, đau đầu... Hạch ngoại vi lân cận có thể sưng và đau.
- Vị trí: thường khu trú tập trung ở những vị trí đặc biệt và chỉ có ở một bên của cơ thể dọc theo các đường dây thần kinh, nhưng cá biệt có thể bị cả hai bên hay lan toả.
- Tổn thương cơ bản: thường bắt đầu là các mảng đỏ, nề nhẹ, gờ cao hơn mặt da, hình tròn, bầu dục lần lượt nổi dọc dây thần kinh, rải rác hoặc cụm lại thành dải, thành vệt, sau 1-2 giờ trên mảng đỏ xuất hiện những mụn nước chứa dịch trong, căng khó vỡ, các mụn nước tập trung thành cụm (như chùm nho), về sau đục, vỡ, xẹp để lại sẹo (nếu nhiễm khuẩn).
- Trước hoặc cùng với mọc tổn thương ở da thường nổi hạch sưng và đau ở vùng tương ứng và là dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán.
Hai loại vắc-xin cóthể giúp ngăn ngừa bệnh zona: vắc-xin bệnh thủy đậu và thuốc chủng bệnh zona(varicella-zoster).
Tuỳ thuộc vào giai đoạn, mức độ thể trạng người bệnh mà dùng thuốc cho thích hợp.
- Tại chỗ:
- Giai đoạn cấp: hồ nước, dung dịch thuốc màu như xanh metylen; cestellani timethyl nếu có nhiễm khuẩn; mỡ kháng sinh...
- Toàn thân: kháng virus Acyclovir 0,2 g (0,8 g) x 5 viên/ngày x 7 ngày.
- Kháng sinh chống bội nhiễm.
- Giảm đau, kháng viêm, an thần như seduxen, nhóm Diazepam đặc biệt Neurontin (gabapentin).
- Sinh tố nhóm B liều cao.
- Nếu đau dai dẳng có thể phóng bế thần kinh và vật lý trị liệu kết hợp.
