Mụt lẹo

Đây là những bệnh thường gặp ở bờ mi mắt. Hai bệnh này khác nhau nhưng hay bị nhầm lẫn. Bệnh gây đau nhức bờ mi, kết hợp với tình trạng phù nề làm cho bệnh nhân khó chịu khi nhìn, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt.

Chắp là do sưng dạng u hạt mạn tính của một tuyến meibomius thường diễn ra sau khi tuyến này bị viêm. Chắp có nhiều dạng gồm chắp bên trong và chắp bên ngoài. Chắp bên ngoài là một nốt đỏ ở mi mắt, kích thước và độ rắn giống như hạt đậu. Chắp bên trong thường kín đáo, nằm ở mặt trong của mí mắt.

Lẹo là bệnh nhiễm khuẩn cấp có mủ không lan rộng của một hay nhiều tuyến zeis hay moll (lẹo phía ngoài) hoặc của các tuyến meibomius (lẹo trong mí mắt) do tụ cầu khuẩn gây nên.

• Lẹo là một nhọt xuất hiện ở bờ tự do của mi. Nguyên nhân thường do tụcầu xâm nhập vào các tuyến ở mi. Lẹo mọc ở ngoài, gây đau nhức, mi phù đỏ, cóđiểm đau cố định ở bờ tự do của mi. Sau 2 – 3 ngày xuất hiện một chấm vàng nhạtở chỗ lồi nhất, sau đó mủ lẫn ngòi thoát ra ngoài. Lẹo mọc ở trong thường là doviêm tuyến Meibomius ở sâu trong sụn, có vỏ xơ bao bọc. Lẹo thường dễ bị táiphát.
• Chắp là một tình trạng viêm bán cấp, xuất hiện dưới hình thái một khốiu cứng đội lồi da hay kết mạc lên. Chắp có thể xảy ra từ một lẹo không vỡ vànằm trong sụn mi, có bờ rõ rệt di động. Chắp thường gặp ở những người bị viêmbờ mi hay viêm tuyến. Khi bị chắp bạn có thể sờ thấy hoặc không, da có thể bìnhthường hay viêm đỏ. Quá trình tiến triển cũng rất khác nhau: có thể tự khỏi,cũng có thể vỡ ra phía kết mạc hay ngoài da.

• Triệu chứng chắp: sưng, đau, đỏ, khó chịu ở bề mặt kết mạc của mi mắt. Sau vài ngày, chắp xẹp xuống chỉ còn khối tròn không đau, lớn dần trên mi mắt thành một khối màu đỏ, xám dưới kết mạc. Diễn biến thường tự khỏi sau vài tháng.
• Triệu chứng lẹo: đau đỏ, ấn đau bờ mi, sau hóa cứng, chảy nước mắt, sợ ánh sáng, cảm giác như có dị vật ở mắt; mưng mủ ở trung tâm chỗ hóa cứng, ít lâu sau áp-xe vỡ ra, chảy mủ, hết đau. Lẹo trong diễn biến nặng hơn, áp-xe hiện ra ổ, thường tái phát.

• Để phòng ngừa bệnh này cần chú ý giữ vệ sinh mắt và bờ mi, nhất là sau khi đi qua những vùng bụi bặm, rửa mi mắt bằng nước sạch, tra kết mạc bằng dung dịch natri clorit 0,9%.
• Có thể bôi một lượt mỏng mỡ kháng sinh (mỡ tetracilin 1%) hàng ngày vào bờ mi.

• Điều trị chắp:
• Có thể dùng biện pháp chườm nóng nhằm giảm đau với các tổn thương sớm.
• Sử dụng cortioid, chích chắp đối với chắp to hoặc chắp dai dẳng (có chỉ định của bác sĩ điều trị) hoặc kết hợp cả hai phương pháp. Tuy nhiên, do chắp ở mi thường nằm sâu trong sụn nên khi chích phải nạo thật sạch các chất nhầy để tránh tái phát. Còn khi chắp mắt tái phát nhiều lần hoặc có nghi ngờ cần phải lấy khối chắp sau chích để làm xét nghiệm giải phẫu bệnh lý.
• Điều trị lẹo cần dùng khánh sinh toàn thân tiêu mủ thời kỳ đầu, chườm nóng, rạch mủ và dùng thuốc nhỏ mắt.