Kiến ba khoang: Hiền lành nhưng trên cơ thể có chứa độc.
Mùa mưa cũng chính là mùa sinh sản của côn trùng, vào thời điểm này chúng thường bay ra khỏi nơi trú ngụ. Kiến ba khoang thuộc loài bọ cánh cứng, cũng giống như những loài côn trùng khác, vào mùa sinh sản chúng thường bay ra ngoài, dễ bị thu hút bởi ánh đèn sáng vào ban đêm, đó cũng chính là nguyên nhân mà kiến ba khoang tiếp cận con người và vô tình gây nên những hậu quả không mong muốn.
Kiến ba khoang là loài vật hiền lành, chúng không cắn hoặc đốt chích người. Kiến rất có ích cho nhà nông, chúng là thiên địch của các loại sâu phá hoại mùa màng. Tuy nhiên, do cơ chế phòng thủ sinh học, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa một loại độc tố tên là Pederin. Theo các Cục Y Tế dự phòng, lượng độc tố Pederin trên kiến ba khoang có độc tính mạnh gấp 12 -15 lần nọc của rắn hổ mang, nhưng do lượng độc tố nhỏ và chỉ tiếp xúc ở trên bề mặt da nên không gây chết người như nọc rắn, nhưng cũng đủ để gây ra những vết bỏng rát, viêm nhiễm da, hoặc thậm chí là hoại tử nếu chúng ta không phòng tránh và chữa trị đúng cách.
Những biểu hiện khi bị kiến ba khoang tiếp xúc.
Kiến ba khoang gây tổn thương da không phải do đốt mà do dịch từ trong cơ thể kiến tiết ra tiếp xúc lên bề mặt da gây viêm da tiếp xúc tại chỗ. Nhiều trường hợp bắt, đập hoặc chà xát cơ thể kiến, kiến lượng độc tố còn lại tiết ra dính lên tay, rồi từ tay dính lên các vùng da khác gây viêm da tiếp xúc gián tiếp.
Khi bị dính độc tố của kiến ba khoang, người bệnh cảm giác râm ran, 6-8 giờ sau, xuất hiện ban đỏ, rát đỏ. Từ 12 -24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn. Sau ba ngày, vết đỏ đỡ rát bỏng và bắt đầu bong vảy. Sau 5-7 ngày vết bỏng bong hết nhưng để lại vết thâm lâu mất. Nếu không giữ gìn cẩn thận, vết thương có thể bị loét, làm rỉ dịch. Một số trường hợp có thể bị sốt, nổi hạch, biến chứng nhiễm trùng toàn thân.
Do đo để tránh những tổn thương không mong muốn, khi tiếp xúc với kiến ba khoang, không nên đập, chà xát để tránh nọc độc tiếp xúc da mà nên dùng khăn, băng keo để bắt dính chúng. Trong trường hợp kiến bò lên tay, thì nên rửa sạch vùng da bị tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng, không nên cào, gãi, dễ gây bội nhiễm, tạo thành mủ, gây sốt.
Tránh nhầm lẫn giữa mẩn đỏ do tiếp xúc kiến ba khoang, giời leo và bệnh zona thần kinh.
Theo bác sĩ, vết thương do kiến ba khoang có dạng dát đỏ, thành đám, vệt theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước, hoặc mụn mủ, nhỏ li ti ở giữa có vùng hơi lõm màu vàng nâu hình tròn hoặc bầu dục. Dấu hiệu ban đầu là ngứa, rát bỏng, có khi đau. Thời gian tiến triển của viêm nhiễm kéo dài từ 1 đến 3 tuần, tùy thuộc vào lượng độc tố trên da.
Chú thích: Hình ảnh da bị giời leo tiếp xúc.
Còn người bị giời leo thường sốt nhẹ khoảng 38 độ, nhức đầu, mệt mỏi, đau xương sống, đau nhức dọc theo dây thần kinh vùng da chuẩn bị nổi thương tổn... Sau đó, da xuất hiện những mụn nước, thường liên kết lại với nhau (dính chùm), tuổi càng lớn mức độ đau nhức càng tăng. Vị trí hay gặp là liên sườn.
Với bệnh nhân bị nhiễm virus Zona, người bệnh sốt từ 38-39 độ C, đau mình mẩy, đau nhức đầu, người mệt mỏi. Da người bệnh nổi ban đỏ đau rát, dần dần hình thành các đám mụn nước nhỏ, bọng nước tập trung thành từng chùm, dọc theo đường phân bố của dây thần kinh ngoại biên. Lúc đầu mụn nước căng, dịch trong, sau màu chuyển đục, hóa mủ, sau vài ngày các mụn nước này vỡ đi, hình thành các vảy rồi bong dần để lại nhiều vết sẹo lấm tấm trắng trên da giống như bị hắc lào.
Cần phân biệt từng vết thương để xử lý. Tuyệt đối không đắp lá hoặc bài thuốc chưa được kiểm chứng, không đúng bệnh, không bôi thuốc sát trùng có chứa i-ốt, cồn sẽ làm vết thương nặng thêm, tăng nguy cơ bội nhiễm.
Phòng tránh và chữa trị khi bị kiến ba khoang tiếp xúc.
Với thương tổn do kiến ba khoang, trường hợp nhẹ có thể điều trị với các dung dịch làm dịu da, sát khuẩn bằng gel, thuốc kháng sinh... Vết thương nặng, nên đến cơ sở y tế để được chăm sóc, xử lý đúng cách. Vết thương phát hiện sớm sẽ không để lại sẹo.
Kiến ba khoang không tấn công mà do con người vô tình tiếp xúc với chất độc trong cơ thể khiến gây nên viêm da dị ứng. Vậy để tránh tiếp xúc kiến, chúng ta không nên: Cố tình hoặc vô tình đập chết kiến khi chúng bò trên cơ thể, xem xét kỹ trước khi sử dụng khăn mặt hoặc quần áo, nếu phát hiện có kiến thì nhẹ nhàng.
Buổi tối khi sinh hoạt hoặc làm việc dưới ánh đèn cần phải đóng cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở các khu vực cửa sổ có lỗ thoát khí.
Bác sĩ khuyến cáo nên vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ; giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng, khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần có phương tiện đồ bảo hộ như quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng.
eDoctor.
Nguồn: Tổng hợp.