Chào em! Em bị tổ đỉa, đây là một bệnh do cơ địa mà có bệnh mạn tính khó điều trị dễ tái phát, nó thuộc nhóm bệnh chàm vì nó ở mặt dưới bàn tay chân có đặc điểm riêng nên có tên là bệnh tổ đỉa. Sau đây cung cấp một số dữ liệu để em tham khảo: Tổ đỉa (Dyshidrosis, Pompholyx) do Tylbury fox mô tả đầu tiên 1873, bệnh khu trú ở lòng bàn tay, bàn chân, tổn thương là mụn nước sâu chìm khảm vào da, rải rác hay thành đám cụm, hay tái phát dai dẳng, ảnh hưởng tới khả năng lao động. Bệnh thường gặp ở tuổi từ 20 đến 40, nam nữ có tỉ lệ bằng nhau. Nó là một thể của Eczema thể địa khu trú ở lòng bàn tay chân. Cần phân biệt bệnh tổ đỉa thực sự với một phản ứng dạng tổ đỉa thường do nhiễm nấm và do vi khuẩn . Một số yếu tố có vai trò trong căn nguyên của bệnh tổ đỉa: Do nhiễm khuẩn trong khi làm việc, tiếp xúc với đất, nước bẩn, vai trò của liên cầu, proteus. Dị ứng với hoá chất, thuốc trong sinh hoạt, trong nghề nghiệp như xăng, dầu mỡ, thuốc kháng sinh, xà bông thơm, xà phòng giặt, chất tẩy rửa, dầu thơm, xi măng, vôi,.... Phản ứng tổ đỉa liên quan tới nấm kẽ chân. Hay gặp ở người tăng tiết mồ hôi ở lòng bàn tay chân liên quan đến rối loạn thần kinh giao cảm, làm việc trong môi trường nóng ẩm. Những yếu tố sau đây có thể thúc đẩy tình trạng bệnh khởi phát hoặc nặng hơn: yếu tố tại chỗ (chất tẩy rửa, xà phòng, dung môi, giày dép chật, chất liệu da, đổ mồ hôi nhiều…), yếu tố trong không khí (khói thuốc, lông chó mèo, đất bùn, mạt bụi nhà…), nhiễm trùng (tụ cầu vàng), thức ăn (hải sản, trứng, thịt gà, bò, đậu phộng, đậu nành, đồ lên men, tinh bột…) Lâm sàng: Khu trú ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu ngón tay, mặt dưới ngón tay, rìa ngón tay, ô mô cái, mô út, lòng bàn tay, đầu ngón, mặt dưới ngón, vòm lòng bàn chân, rìa lòng bàn chân, hạn hữu mới lan lên mặt lưng (mặt mu) bàn tay chân, không bao giờ vượt quá cổ tay, chân. Mụn nước sâu, như chìm khảm vào mặt da, cứng chắc 1-2 mm đuờng kính, không gờ lên mặt da, rải rác hoặc tập trung thành từng đám, cụm, không tự vỡ, tự tiêu để lại điểm dầy sừng màu vàng, sau róc da để lại nền đỏ bóng màu hồng viền vằn vèo. Mụn nước ăn sâu vào thượng bì làm da nổi gồ lên, hình tròn, rải rác hay xếp thành chùm, sờ vào mụn nước thấy chắc, cảm giác như có một hạt gì nằm xen trong da, có thể trở thành bóng nước nhất là ở lòng bàn tay, bàn chân. Các mụn nước thường xẹp đi và teo đét chứ không tự vỡ, thường có màu hơi ngà vàng, khi bong ra để lộ một nền da hồng, hình đa cung hoặc tròn, có viền vảy xung quanh. Kèm theo rất ngứa, càng gãi càng ngứa, bệnh thường kéo dài khoảng 2 đến 4 tuần, tróc vảy rồi lành và bệnh hay tái phát. Do chọc gãi có thể có mụn mủ, có quầng viêm đỏ, nhiễm khuẩn thứ phát bàn tay sưng tấy, sốt, hạch sưng, bạch cầu tăng. Bệnh thường xảy ra từng đợt, trước khi nổi mụn nước thường có cảm giác ngứa, rát, một số trường hợp kèm tăng tiết mồ hôi. Mụn nước của bệnh tổ đỉa thường có xu hướng khô ít khi tự vỡ, rồi để lại một điểm dày sừng màu vàng đục, tróc da. Khi bị nhiễm khuẩn thì mụn nước hoặc bóng nước sẽ đục, sưng đỏ kèm theo sưng hạch bạch huyết ở vùng kế cận và người bệnh nóng sốt. Tiến triển từng đợt theo mùa thường nặng về xuân hạ, mùa đông đỡ, dai dẳng, hay tái phát. Điều trị bệnh tổ đỉa là nhằm làm cho da lành như bình thường, nhưng bệnh có thể tái phát lại nếu hiện diện các yếu tố thúc đẩy bệnh như đã kể ở trên. Cũng như đối với eczema, điều trị tổ đỉa thường khó khăn. Hai yếu tố nhiễm khuẩn, dị ứng thường kết hợp. Tùy từng trường hợp, thày thuốc sẽ phải dùng đến các thuốc chống nhiễm khuẩn, chống nấm, chống dị ứng toàn thân hoặc tại chỗ. Phải điều tra các chất gây dị ứng để loại trừ. Nếu do rối loạn hấp thụ vitamin, cần bổ sung vitamin thích hợp ( vitamin PP, C, B6 ). Tránh bóc vảy, chọc lễ mụn. Nên rửa tay chân nhẹ, không cào gãi, làm xây xước các mụn nước đề phòng nhiễm khuẩn phụ. Không nên ngâm tay nhiều làm ẩm ướt lớp sừng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển mạnh hơn. Tránh tiếp xúc xăng dầu, mỡ, xà phòng, hóa chất, thuốc tẩy rửa. Khi cần phải đeo găng bảo vệ. Cắt ngắn móng tay và giữ khô, sạch da lòng bàn tay, lòng bàn chân. Tại chỗ: dập tắt mụn nước và chống bội nhiễm. Ngâm rửa tay chân với thuốc tím pha loãng 1/10.000có màu hồng. Chấm thuốc BSI 1% - 3% khi chỉ có mụn nước đơn thuần. Khi tổ đỉa đã nhiễm khuẩn có mủ hoặc bóng nước to thì chích cho vỡ ra, sau đó bôi thuốc chống nhiễm khuẩn như Milian, Eosine. Mụn nước đơn thuần bôi đắp gạc dung dịch sát khuẩn như dung dịch bạc nitrat 0,5%, nếu có bội nhiễm có mụn mủ dùng thuốc màu như dung dịch tím methyl 1%. Khi giảm mụn nước bôi kem, mỡ corticoid như mỡ Flucinar, kem tempovate, kem dermovate, mỡ kháng sinh. Nếu là loại tổ đỉa căn nguyên do nấm thì dùng thuốc bôi và uống chống nấm Toàn thân: Chống ngứa, giải cảm, kháng Histamine tổng hợp. Nếu cần cho một đợt corticoid uống từ 5-10 ngày. Uống thuốc chống dị ứng thông thường như: Chlopheniramine, Cetirizine, Loratadine… Dùng kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn. Dùng thuốc kháng nấm nếu bị nhiễm nấm. Chào em!