Suy thượng thận cấp là một cấp cứu nội khoa do thiếu hụt corticoid cấp tính, ít nhiều đi kèm với thiếu corticoid khoáng. Chẩn đoán bệnh thường khó khăn do triệu chứng lâm sàng và sinh học không đặc hiệu. Đây là một trong những nguyên nhân gây đột tử.<h4>TRIỆU CHỨNG</h4>Đau lưng, lú lẫn, hôn mê, ngất xỉu, đầu óc quay cuồng khi đứng, sốt, huyết áp thấp, xung yếu, nhịp tim nhanh, thở nhanh, da sạm đen.<h4>CHẨN ĐOÁN</h4>Hỏi bệnh sử và khám thực thể. Xét nghiệm máu để đo nồng độ natri, kali, glucose, cortisol và hormon ACTH sẽ được thực hiện. Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) và/hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được thực hiện để xem xét thiệt hại đến tuyến thượng thận hoặc tuyến yên.Xét nghiệm máu toàn bộ (CBC), xét nghiệm bảng chuyển hóa toàn diện (CMP), chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), chụp cộng hưởng từ (MRI), đo nồng độ ACTH, đo nồng độ cortisol.<h4>ĐIỀU TRỊ</h4>Bệnh nhân cần được điều trị ngay lập tức và phải nhập viện. Điều trị bao gồm: truyền tĩnh mạch dung dịch muối, glucose, và hydrocortisone.

Thận&nbsp;là cơ quan quan trọng đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ&nbsp;giúp cơ thể duy trì sự sống như: lọc máu, duy trì cân bằng muối, điện gải trong máu và điều chỉnh huyết áp. Thận là cơ quan thiết yếu để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh.&nbsp;&nbsp;Các bệnh lý thận xảy ra khi thận không thể duy trì tốt các&nbsp;nhiệm vụ của nó, và bắt đầu xuất hiện một số&nbsp;dấu hiệu của bệnh như viêm cầu thận, sỏi thận, suy thận, ung thư thận...Nếu những dấu hiện bệnh kéo dài, có thể làm mất hoàn toàn chức năng của thận, khi đó&nbsp;các nhiệm vụ như lọc máu, bài tiết nước tiểu, phải cần đến sự hỗ trợ từ máy móc. Điều đó không cứu chữa được&nbsp;thận, nhưng có thể giúp bạn kéo dài sự sống.&nbsp;<figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/61921fa225900600127df08c"></figure><h1>Suy thận&nbsp;</h1>Một trong những căn bệnh thận phổ biến nhất là&nbsp;“suy thận” .&nbsp;Suy thận được chia làm 2 nhóm bệnh suy thận cấp tính và suy thận mạn tính. Suy thận cấp diễn ra trong một vài ngày, khi kết hợp điều trị có thể phục hồi một phần&nbsp;hoặc hoàn toàn chức năng của thận trong vài tuần. Ngược lại, suy thận mạn tính&nbsp;là quá trình không thể phục hồi chức năng của thận. Các biện pháp điều trị chỉ làm chậm&nbsp;tiến&nbsp; triển&nbsp;và ngăn ngừa biến chứng của suy thận mạn. Khi chức năng thận suy giảm đến 90%, người bệnh cần được thay thế bằng chạy thận nhân tạo, thẩm phân phúc mạc hoặc ghép thận. Nếu người bệnh không được tiếp nhận các phương pháp điều trị có thể dẫn đén tử&nbsp;vong.&nbsp;&nbsp;<figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/61921fda25900600127df08d"></figure><h2>Nguyên nhân dẫn đến suy thận:&nbsp;</h2>Nguyên nhân gây suy thận cấp: Chấn thương gây mất máu, phì đại tuyến tiền liệt, mất nước, tổn thương thận từ nhiễm trùng huyết, tổn thương thận sau khi sử dụng một số loại thuốc hoặc chất độc, biến chứng thai kỳ (sản giật và tiền sản giật);&nbsp;Nguyên nhân gây suy thận mạn: Ảnh hưởng của các bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận, bệnh thận đa nang, viêm ống thận mô kẽ, tắc nghẽn đường tiết niệu kéo dài (do phì đại tuyến tiền liệt, sỏi thận hoặc một số bệnh ung thư), viêm đài bể thận tái phát nhiều lần, trào ngược bàng quang niệu quản (nước tiểu trào ngược lên thận).&nbsp;&nbsp;<h2>Triệu chứng của bệnh suy thận:&nbsp;&nbsp;</h2>Thông thường bệnh suy thận ở gia đoạn đầu không&nbsp;xuất hiện dấu hiệu rõ rệt, đến khi triệu chứng xuất hiện, bệnh thường diễn biến đến giai đoạn nặng rồi. Vì vậy, các chuyên gia thường khuyến nghị nên kiểm&nbsp;ra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là tầm soát&nbsp;chức năng gan, thận ít nhất 6 tháng/lần&nbsp;Các triệu chứng thường gặp ở bệnh suy thận bao gồm:&nbsp;&nbsp;<ul><li>Buồn nôn</li><li>Chán ăn</li><li>Mệt mỏi</li><li>Đi tiểu khó khăn</li><li>Nước tiểu có máu</li><li>Chuột rút</li><li>Ngứa dai dẳng</li><li>Phù các chi</li><li>Khó thở, hơi thở có mùi hôi</li><li>Đau hông, lưng</li><li>…</li></ul><h2>Phương pháp phòng ngừa bệnh suy thận:&nbsp;&nbsp;</h2><ul><li>Giữ huyết áp đúng mục tiêu đặt ra: dưới 140/90 mmHg</li><li>Không hút thuốc lá, tập thể dục hằng ngày, duy trì cân nặng lý tưởng và kiểm soát nồng độ đường, cholesterol máu</li><li>Uống 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày, tăng lượng nước tiêu thụ trong những ngày nóng hoặc khi vận động ra nhiều mồ hôi</li><li>Thực hiện chế độ ăn giảm muối, giảm đạm và giảm dầu mỡ</li><li>Kiểm tra chức năng thận định kỳ 6 tháng/lần</li></ul><figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/6192200825900600127df08e"></figure><h1>Bệnh sỏi thận:&nbsp;&nbsp;</h1>Sỏi thận là một trong những bệnh về thận thường gặp. Bệnh xảy ra khi các&nbsp;khoáng chất có trong nước tiểu lắng đọng lại ở thận, niệu quảng, bàng quang... hình thành những tinh thể rắn. Kích thước sỏi thận có thể lên đến vài cm, một số viên sỏi nhỏ có thể được tống ra ngoài theo đường tiểu. Tuy nhiên với những viên sỏi có kích thước lớn, khi bị tắc lại trong thận, bàng quang, tiếu niệu có thể dẫn đến cọ xát có thể&nbsp;dẫn đến tổn thương, thậm chí là tắc đường tiểu dẫn đến nguy hiểm khôn lường.&nbsp;&nbsp;<h2>Nguyên nhân gây bệnh sỏi thận:&nbsp;&nbsp;</h2><ul><li>Dùng thuốc tùy tiện, lạm dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài;&nbsp;</li><li>Thói quen ăn mặn, nhiều dầu mỡ;&nbsp;</li><li>Thói quen uống ít nước, không đủ nước cho thận lọc và đào thải chất khoáng ra ngoài;&nbsp;</li><li>Mất ngủ kéo dài khiến mô thận không được tái tạo, tổn thương nặng hơn, dễ dẫn tới sỏi thận;&nbsp;</li><li>Nhịn ăn sáng khiến dịch mật tích tụ trong túi mật và đường ruột, dẫn tới sỏi thận;&nbsp;</li><li>Nhịn tiểu khiến các chất khoáng không được đào thải, lắng đọng trong thận gây sỏi thận.&nbsp;</li></ul><h2>Triệu chứng bệnh sỏi thận&nbsp;</h2><ul><li>Đau lưng, đau vùng mạn sườn dưới;&nbsp;</li><li>Đau khi đi tiểu, tiểu ra máu, tiểu dắt, tiểu són;&nbsp;</li><li>Cảm giác buồn nôn và nôn ói;&nbsp;</li><li>Hay sốt, có cảm giác ớn lạnh.&nbsp;</li></ul><h2>Phòng ngừa bệnh sỏi thận&nbsp;</h2><ul><li>Uống đủ nước mỗi ngày: 2 - 3 lít/ngày;&nbsp;</li><li>Hạn chế các sản phẩm làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận như trà đá, soda, dâu tây, các loại hạt,...&nbsp;</li><li>Ăn nhạt, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, cholesterol;&nbsp;</li><li>Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý&nbsp;</li></ul>Nguồn bài viết: bệnh viện Vinmec, Healthline.&nbsp;

thumbnail_download (1).jpg

download (1).jpg

Thói quen tưởng chừng vô hại sau có thể dẫn đến suy thận, sỏi thận.  

Thận là cơ quan có vai trò loại bỏ chất thải và dịch thừa, tách ra khỏi máu. Xét nghiệm chức năng thận thông qua mẫu máu, nước tiểu hay chẩn đoán hình ảnh để đánh giá. Người bệnh có thể được chỉ định thực hiện nhiều xét nghiệm khác nhau để đánh giá một cách toàn diện và chính xác nhất hoạt động của thận. &nbsp;<figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/6199fa7caed1120021eeed50"></figure>Nếu bạn ở đối tượng có nguy cơ cao bị tổn thương thận hoặc đang bị bệnh thận thì cần kiểm tra chức năng của thận thường xuyên. Những đối tượng sau cần lưu ý kiểm tra thường xuyên:&nbsp;<ul><li style="text-align:justify;">Người trên 60 tuổi&nbsp;</li><li style="text-align:justify;">Người sinh ra nhẹ cân&nbsp;</li><li style="text-align:justify;">Người bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp hoặc đái tháo đường.&nbsp;</li><li style="text-align:justify;">Người có tiền sử gia đình bị tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc mắc bệnh thận mạn phải lọc máu hay ghép thận.&nbsp;</li><li style="text-align:justify;">Người béo phì.&nbsp;</li><li style="text-align:justify;">Người có dấu hiệu bất thường ở thận&nbsp;</li></ul>Việc kiểm tra chức năng thận thường xuyên là một cách để tầm soát sức khỏe của thận, cũng biết được những thay đổi có thể xảy ra. Việc phát hiện sớm có thể giúp điều chỉnh lối sống cũng như những can thiệp y tế giúp làm chậm hoặc ngăn ngừa thận bị tổn thương trong tương lai.&nbsp;Những loại xét nghiệm kiểm tra chức năng thận&nbsp;<h1>Xét nghiệm sinh hóa máu - xét nghiệm đánh giá chức năng thận&nbsp;</h1><figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/6199fb44aed1120021eeed52"></figure>Các xét nghiệm chức năng thận sinh hóa máu bao gồm:&nbsp;Xét nghiệm Ure máu&nbsp;Ure là một dạng sản phẩm thoái hóa của protein, được lọc ở cầu thận trước khi thải ra ngoài cùng nước tiểu. Xét nghiệm chỉ số này có thể đánh giá chức năng thận, theo dõi các bệnh lý liên quan.&nbsp;Nếu chức năng thận bình thường, chỉ số giá trị Ure trong máu nằm trong khoảng 2.5 - 7.5 mmol/l.&nbsp;Nếu chỉ số Ure máu tăng bất thường, rất có thể đây là báo hiệu của bệnh sỏi thận, viêm cầu thận, sỏi niệu quản, viêm ống thận, tiêu chảy, mất nước do sốt cao, suy tim sung huyết, tiêu chảy,… Một số nguyên nhân khiến Ure trong máu giảm như: suy giảm chức năng gan, ăn ít protein, truyền nhiều dịch,…&nbsp;Xét nghiệm Creatinin huyết thanh&nbsp;Creatinin là sản phẩm thoái hóa của Creatin trong các cơ, đào thải ở thận. Chỉ số Creatinin trong máu giúp đánh giá chức năng thận. Ở nam giới, Creatinin bình thường là 0.6 - 1.2 mg/dl, còn ở nữ giới là 0.5 - 1.1 mg/dl.&nbsp;Khi nồng độ Creatinin trong máu tăng bất thường, có thể chức năng thận bị rối loạn. Nguyên nhân do chức năng thận suy giảm, dẫn tới khả năng lọc Creatinin kém đi, nồng độ Creatinin từ đó cũng tăng cao hơn.&nbsp;Đặc biệt với bệnh nhân suy thận, cấp độ suy thận càng nặng, chỉ số Creatinin càng cao.&nbsp;<ul><li>Suy thận cấp độ 1: creatinin dưới 130 mmol/l</li><li>Suy thận cấp độ 2: creatinin từ 130 - 299 mmol/l</li><li>Suy thận cấp độ 3a: creatinin từ 300 - 499 mmol/l</li><li>Suy thận cấp độ 3b: creatinin từ 500 - 899 mmol/l</li><li>Suy thận cấp độ 4: creatinin trên 900 mmol/l.</li></ul>Chỉ số creatinin máu thường phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, khối lượng cơ, hoạt động thể lực,... Khi bác sỹ nghi ngờ xét nghiệm creatinin không chính xác có thể chỉ định xét nghiệm cystatin C máu.&nbsp;Giá trị bình thường của cystatin C máu từ 0.31 - 0.99 mg/L.&nbsp;Điện giải đồ&nbsp;Chức năng thận suy giảm gây mất cân bằng các chất điện giải, gồm:&nbsp;<ul><li>Sodium (Natri): Natri trong máu bình thường ở khoảng 135 - 145 mmol/L. Với người suy thận, nồng độ natri máu giảm do mất qua thận, qua da, do thừa nước hoặc mất qua đường tiêu hóa.</li><li>Potassium (Kali): Kali trong máu bình thường ở khoảng 3,5 - 4,5 mmol/L. Bệnh nhân suy thận cũng bị tăng Kali trong máu, do thận đào thải kém đi.</li><li>Canxi máu: Ở người khỏe mạnh, canxi trong máu từ 2.2 - 2.6 mmol/L. Người bị suy thận kéo theo giảm canxi máu và tăng phosphate.</li></ul>Xét nghiệm rối loạn cân bằng kiềm toan&nbsp;Xét nghiệm chức năng thận này thường được chỉ định chẩn đoán cho người nghi ngờ bị mắc bệnh. Ở người bình thường, pH máu ở mức 7,37 - 7,43 là tối ưu nhất cho hoạt động của các men tế bào, protein co cơ và yếu tố đông máu.&nbsp;Ở người suy giảm chức năng thận, acid chuyển hóa bị giảm thải nên tăng nồng độ acid trong máu và các cơ quan.&nbsp;Xét nghiệm acid uric trong máu&nbsp;Xét nghiệm này ngoài để đánh giá chức năng thận còn dùng để chẩn đoán bệnh Gout. Nồng độ acid uric trong máu ở người bình thường là 180 - 420 mmol/l với nam giới và 150 - 360 mmol/l với nữ giới. Người mắc bệnh thận, gout hay vẩy nến thì nồng độ này trong máu tăng.&nbsp;Xét nghiệm sinh hóa máu khác&nbsp;Protein toàn phần huyết tương: Chỉ số này đánh giá chức năng lọc của cầu thận. Mức bình thường là 60 - 80 g/L, người mắc bệnh thận thường bị giảm protein toàn phần.&nbsp;Albumin huyết thanh: Chỉ số này ở người bình thường là 35 - 50g/L, chiến từ 50 - 60% protein toàn phần. Người mắc bệnh cầu thận cấp thì Albumin huyết thanh giảm mạnh.&nbsp;Tổng phân tích tế bào máu: Người suy thận mạn tính có thể kèm theo giảm lượng hồng cầu.&nbsp;<h1>Xét nghiệm nước tiểu đánh giá chức năng thận&nbsp;</h1><figure class="image image-style-align-center"><img src="https://upload.api.edoctor.io/image/6199fb6baed1120021eeed54"></figure>Xét nghiệm chức năng thận qua nước tiểu gồm:&nbsp;Tổng phân tích nước tiểu&nbsp;Nước tiểu bình thường có tỉ trọng là 1,01 - 1,020. Nhưng ở người chức năng thận suy giảm, nước tiểu bị giảm độ cô đặc, vì thế tỉ trọng cũng thấp hơn. Xét nghiệm này thường được chỉ định để chẩn đoán cho người nghi ngờ mắc bệnh thận.&nbsp;Ngoài ra, Protein trong nước tiểu giúp bác sĩ nhận định và chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm đạm niệu 24 giờ.&nbsp;Xét nghiệm định lượng đạm niệu 24h&nbsp;Ở người khỏe mạnh, protein trong nước tiểu là 0 - 0.2g/l/24h. Ở người bị thương tổn cầu thận, suy thận, viêm cầu thận cấp, bệnh lý liên quan như tăng huyết áp, đái tháo đường, lupus ban đỏ,… thì đạm niệu thường tăng 0.3g/l/24h.&nbsp;Chẩn đoán hình ảnh&nbsp;Chẩn đoán hình ảnh thường được chỉ định kết hợp với xét nghiệm sinh hóa và nước tiểu để đánh giá toàn diện chức năng thận và hoạt động của cơ quan này.&nbsp;Siêu âm bụng&nbsp;Siêu âm giúp phát hiện tình trạng ứ nước ở thận do tắc nghẽn niệu quản. Người bị ứ nước thận 2 bên có thể dẫn tới suy thận cấp hoặc mạn tính, hoặc do thận đa nang bẩm sinh, di truyền. Siêu âm thấy thận nhỏ, có nhiều nang, mất phân biệt vỏ tủy, thay đổi cấu trúc,… gợi ý nguy cơ thận mạn tính. Siêu âm hiện đại có thể phát hiện khối u hoặc sỏi thận.&nbsp;Chụp CT Scan&nbsp;Đây là phương pháp thăm dò hình ảnh bằng tia X, giúp phản ánh rõ hình ảnh của toàn bộ hệ tiết niệu. Phương pháp đánh giá này thường chỉ định với trường hợp nghi bị suy thận do tắc nghẽn đường tiết niệu. Nếu muốn dựng hình toàn bộ đường tiết niệu¸ bác sĩ sẽ chụp CT scan có tiêm thuốc cản quang với máy chụp đa lát cắt.&nbsp;Xạ hình thận bằng đồng vị phóng xạ&nbsp;Xét nghiệm này là phương pháp duy nhất có thể đánh giá chức năng thận từng bên. Bác sĩ sẽ có thể nhìn rõ chức năng lọc của từng thận, khả năng tham gia từng thận, phần trăm tưới máu,… Phương pháp này giúp đánh giá mức độ tắc nghẽn niệu quản 2 bên rất tốt.&nbsp;Xét nghiệm chức năng thận gồm rất nhiều các xét nghiệm nhỏ liên quan, được chỉ định độc lập hoặc kết hợp để chẩn đoán với người nghi ngờ mắc bệnh thận, hoặc sàng lọc, kiểm tra sức khỏe thận định kỳ. Tùy theo biểu hiện, tình trạng sức khỏe mà bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm đánh giá chức năng thận phù hợp và có những chỉ định chuyên sâu khác.&nbsp;Để được đăng ký các dịch vụ xét nghiệ tổng quát đánh giá chức năng gan thận định kỳ, vui lòng liên hệ <a href="https://edoctor.io/xet-nghiem-tai-nha">tại đây</a>, để nhận được nhiều ưu đãi trong tháng 11 này.&nbsp;

Suy thượng thận cấp tính

TRIỆU CHỨNG

CHẨN ĐOÁN

ĐIỀU TRỊ

Bạn vẫn chưa tìm thấy thông tin mình cần?