Viêm gan là tình trạng tổn thương nhu mô gan, khiến các chức năng gan bị suy giảm dần dần. Tình trạng này có thể giảm đi nếu bạn có phương pháp điều trị kịp thời, nếu không, sẽ tiến triển theo chiều hướng xấu đi, dẫn đến xơ gan, suy gan không thể phục hồi hoặc ung thư gan.
Virus viêm gan là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh viêm gan trên thế giới. Tuy nhiên, các bệnh nhiễm trùng, ký sinh trùng, việc sử dụng thường xuyên các chất độc hại, chẳng hạn như rượu, một số loại thuốc nhất định và các bệnh tự miễn dịch cũng có thể gây ra viêm gan
Có 5 loại virus viêm gan chính là A, B, C, D và E. Ngoài ra còn có một số virus khác như MV, EBV, virus herpes, virus quai bị, virus rubella,… Trong đó, virus loại B và C có nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh mãn tính nhất, cũng là nguyên nhân phổ biến của tình trạng xơ gan, ung thư gan.
Viêm gan A và E thường do ăn phải thức ăn hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Viêm gan B, C và D thường xảy ra do tiếp xúc với dịch của người bị nhiễm bệnh qua đường tiêu hóa.
Các phương thức lây truyền phổ biến của các loại virus này bao gồm nhận máu bị nhiễm bệnh, các thủ thuật y tế xâm lấn sử dụng thiết bị bị nhiễm virus, dùng chung đồ dùng cá nhân với người người bệnh, lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con khi sinh và cả qua đường tình dục.
Trong các trường hợp viêm gan, khoảng 80% không có triệu chứng rõ ràng. Bệnh diễn tiến âm thầm, nhiều người đã nhiễm virus nhưng vẫn cảm thấy khỏe mạnh, ngay cả bệnh đã ở giai đoạn tiến triển. Chỉ có 20% còn lại xuất hiện các triệu chứng mờ nhạt như:
Virus viêm gan A (HAV) có trong phân của những người bị nhiễm bệnh và thường lây truyền qua đường tiêu thụ nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. Một số trường hợp quan hệ tình dục không an toàn cũng có thể lây lan HAV. Nếu bạn chỉ mắc virus viêm gan A và bị nhiễm trùng nhẹ, bạn hoàn toàn có thể hồi phục được.
Tuy nhiên, đã có không ít trường hợp nhiễm trùng HAV nặng và đe dọa đến tính mạng. Hầu hết những người ở những khu vực có điều kiện vệ sinh kém trên thế giới có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan A rất nhiều. Hiện tại, đã có vắc xin ngăn ngừa HAV an toàn, hiệu quả.
Virus viêm gan B (HBV) lây truyền khi tiếp xúc với máu và các chất dịch của người bị bệnh. HBV có thể lây truyền từ mẹ sang trẻ khi mới sinh hoặc từ các thành viên trong gia đình sang trẻ sơ sinh.
Không chỉ vậy, việc lây truyền cũng có thể xảy ra khi truyền máu bị nhiễm HBV, sử dụng các thiết bị y tế chung với người bị nhiễm bệnh. Đối với loại viêm gan này, hiện tại cũng đã có vắc xin p
Virus viêm gan C (HCV) chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm trùng. Do vậy, bạn có thể nhiễm virus khi truyền máu và các sản phẩm máu từ người bị nhiễm HCV, sử dụng kiêm tiêm và các vật dụng y tế khác chung với người bị bệnh. So với virus viêm gan B, virus viêm gan C có ít nguy cơ lây lan qua đường tình dục hơn. Hiện tại, vẫn chưa có vắc xin ngăn ngừa viêm gan C.
Nhiễm vi rút viêm gan D (HDV) chỉ xảy ra ở những người bị nhiễm HBV. Sự lây nhiễm kép của HDV và HBV có thể dẫn đến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Vắc xin phòng ngừa viêm gan B đồng thời bảo vệ bạn khỏi nhiễm HDV.
Virus viêm gan E (HEV) chủ yếu lây truyền qua việc tiêu thụ nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm. HEV là nguyên nhân phổ biến gây bùng phát bệnh viêm gan ở các nước đang phát triển trên thế giới. Các loại vắc xin an toàn và hiệu quả để ngăn ngừa lây nhiễm HEV đã được nghiên cứu nhưng không phổ biến rộng rãi.
Các nhà khoa học Mỹ cho biết, tế bào Kupffer - nằm ở xoang gan hoạt động quá mức là "thủ phạm" làm khởi phát quá trình tổn thương và hoại tử tế bào gan. Cụ thể, khi nhận diện "kẻ lạ mặt" gây hại cho gan là virus viêm gan, tế bào Kupffer lập tức hành động bằng cách sản sinh các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β... nhất là Interleukin.
Ban đầu, các chất gây viêm này có mục đích tiêu diệt virus nhưng vì sản sinh quá nhiều và bị kích hoạt liên tục vô tình làm tổn thương các tế bào gan, tăng tình trạng tế bào gan bị viêm và hủy hại gan. Tình trạng kéo dài không được khắc phục, tế bào gan chết hàng loạt dẫn đến biến chứng xơ gan, ung thư gan.
Xơ gan là một bệnh mạn tính của gan được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Trong số các loại viêm gan, viêm gan siêu vi B và C là 2 tình trạng phổ biến, dễ gây ra xơ gan nhất. Một số nguyên nhân khác bao gồm sử dụng rượu bia quá nhiều, gan nhiễm mỡ, …
Xơ gan nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ là nguy cơ tiềm ẩn của ung thư gan. Đây là tình trạng các tế bào gan đột biến phát triển và nhân lên một cách mất kiểm soát. Căn bệnh này phát triển thầm lặng, không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu và chỉ xuất hiện các triệu chứng mờ nhạt như ăn không ngon, khó tiêu, mệt mỏi, đầy hơi.
Nguồn: cancer.org