Mỡ máu cao là một thuật ngữ y tế để chỉ mức độ cao bất thường của chất béo (hay còn gọi là lipid) trong máu. Hai loại lipid chính được tìm thấy trong máu là triglycerid và cholesterol.
Triglycerid (hay còn gọi là chất béo trung tính) được tạo ra khi cơ thể dự trữ thêm lượng calo mà không dùng để tạo ra năng lượng. Loại chất béo này đến trực tiếp từ chế độ ăn uống, trong các loại thực phẩm như thịt đỏ và sữa nguyên chất béo. Chế độ ăn nhiều đường tinh luyện, fructose và rượu làm tăng chất béo trung tính.
Cholesterol được sản xuất tự nhiên trong gan vì mọi tế bào trong cơ thể bạn đều sử dụng nó. Tương tự như chất béo trung tính, cholesterol cũng được tìm thấy trong thực phẩm béo như trứng, thịt đỏ và pho mát.
Cholesterol là một chất béo di chuyển trong máu trên các protein được gọi là lipoprotein. Khi cholesterol trong máu quá nhiều, cơ thể có thể tích tụ trên thành mạch máu và tạo thành mảng bám. Theo thời gian, mảng bám ngày càng lớn và bắt đầu làm tắc nghẽn động mạch, có thể dẫn đến bệnh tim, đau tim và đột quỵ.
Bệnh mỡ máu thường được biết đến với tên gọi khác là cholesterol cao. Mặc dù cholesterol cao có thể là do yếu tố di truyền, nhưng thông thường, nguyên nhân chính dẫn đến bệnh lý này thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.
Các biến chứng của bệnh mỡ máu cao thường là xơ vữa động mạch, suy tim, xơ gan,… Lúc này, việc chữa trị rất mất thời gian và tốn kém chi phí.
Trong đó, xơ vữa động mạch được xem là một biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh mỡ máu. Khi trong máu có hàm lượng LDL - Cholesterol bị dư thừa, chúng sẽ tích tụ bám vào các thành động mạch. Các LDL - Cholesterol này sẽ khiến cho các LDL - Cholesterol và các thành phần khác trong máu như hồng cầu, tiểu cầu, làm hình thành khối máu đông gây tắc nghẽn lòng mạch.
Hậu quả là máu lưu thông khó khăn và dẫn đến việc vận chuyển đến các cơ quan bị cản trở, ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan đó. Đặc biệt khi các mảng xơ vữa xuất hiện ở tim và não sẽ gây nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ, có thể dẫn đến tử vong.
Tình trạng mỡ máu cao hầu như không có triệu chứng rõ ràng, do đó, cách duy nhất để phát hiện bệnh là thực hiện xét nghiệm máu. Xét nghiệm này giúp bạn xác định chính xác mức cholesterol.
Để kết quả xét nghiệm máu hiển thị đúng nhất, bạn sẽ được yêu cầu nhịn ăn từ 8 đến 12 giờ trước khi lấy máu.
Các chỉ số bình thường của các thành phần mỡ có trong máu cụ thể là:
Tuy nhiên, mức độ an toàn của cholesterol có thể khác nhau ở mỗi người tùy thuộc vào tiền sử sức khỏe và các mối quan tâm về sức khỏe hiện tại, và tốt nhất là do bác sĩ xác định. Bác sĩ sẽ sử dụng bảng xét nghiệm lipid của bạn để chẩn đoán tăng lipid máu.
Mỡ trong máu cao có liên quan mật thiết đến thói quen ăn uống cũng như chế độ sinh hoạt của mỗi một con người, đặc biệt là người cao tuổi. Vì vậy, mỡ máu cao là một chứng bệnh gặp khá phổ biến ở người cao tuổi.
Một số nguyên nhân phổ biến gây tình trạng mỡ máu cao bao gồm:
Bởi vì những nguyên nhân xuất phát chủ yếu từ thói quen ăn uống và sinh hoạt mỗi ngày, do vậy, rất dễ để mắc phải tình trạng này, đặc biệt là khi hầu hết mọi người chưa thực sự chú trọng đến việc xây dựng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh.
Thay đổi lối sống là chìa khóa để quản lý bệnh mỡ máu tại nhà. Ngay cả khi chứng tăng mỡ máu của bạn là do di truyền, thay đổi lối sống vẫn là một phần thiết yếu, hỗ trợ hiệu quả cho quá trình điều trị. Chỉ những thay đổi này thôi cũng đủ để giảm nguy cơ mắc các biến chứng như bệnh tim và đột quỵ.
Thay đổi chế độ ăn uống có thể làm giảm mức cholesterol “xấu” (LDL cholesterol) và tăng mức cholesterol “tốt” (HDL cholesterol). Dưới đây là một số thay đổi bạn có thể thực hiện:
Axit béo omega-3 có nhiều lợi ích cho tim. Bạn có thể tìm thấy chúng trong một số loại cá, bao gồm cá hồi, cá thu và cá trích. Dưỡng chất này cũng được tìm thấy trong một số loại hạt như quả óc chó và hạt lanh.
Tất cả chất xơ đều có lợi cho tim, nhưng chất xơ hòa tan có trong yến mạch, óc, trái cây, đậu và rau, có thể làm giảm mức cholesterol LDL.
Chúng có nhiều chất xơ và vitamin và ít chất béo bão hòa.
Giảm cân có thể giúp giảm mức cholesterol toàn phần. Quá trình này bắt đầu với việc xác định lượng calo bạn đang nạp vào và lượng calo bạn đang đốt cháy để điều chỉnh cho phù hợp.
Để giảm cân, hãy áp dụng một chế độ ăn ít calo và tăng cường hoạt động thể chất để đốt cháy nhiều calo hơn mức đang hấp thụ. Ngoài ra, cũng nên cắt bỏ đồ uống có đường, rượu và thực hành kiểm soát khẩu phần hàng ngày.
Hoạt động thể chất rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể nói chung và việc giảm mức cholesterol xấu nói riêng. Khi bạn không vận động, mức cholesterol tốt của bạn sẽ giảm xuống. Điều này có nghĩa là không có đủ cholesterol tốt để mang cholesterol xấu ra khỏi động mạch.
Bạn chỉ cần 40 phút tập thể dục mỗi ngày và tập khoảng ba hoặc bốn lần một tuần để giảm mức cholesterol toàn phần.
Giảm hút thuốc lá sẽ giúp tăng mức cholesterol “tốt” cho cơ thể. Do vậy, bạn có thể nói chuyện với bác sĩ về việc xây dựng kế hoạch bỏ thuốc lá.
Nguồn: Healthline.com