Những người dễ bị xơ vữa động mạch là ai?

Bệnh xơ vữa động mạch là gì? 

Xơ vữa động mạch là sự thu hẹp của động mạch do tích tụ mảng bám trên thành động mạch. 

Động mạch mang máu từ tim đến các bộ phận còn lại của cơ thể. Một lớp tế bào mỏng tạo thành lớp lót giữ cho chúng trơn tru và cho phép máu lưu thông dễ dàng. Đây được gọi là lớp nội mạc. 

Xơ vữa động mạch xảy ra khi lớp nội mạc bị tổn thương, do một số nguyên nhân như hút thuốc lá, huyết áp cao, hoặc lượng glucose, chất béo và cholesterol trong máu cao. 

Tổn thương này khiến cho các chất vận chuyển trong mạch tích tụ lại, lâu ngày sẽ cứng hơn và trở thành các mảng bám. Những chất này bao gồm chất béo và cholesterol. 

Nếu mảng bám tiếp tục tích tụ, nó có thể làm tắc nghẽn động mạch và làm gián đoạn dòng chảy của máu xung quanh cơ thể. 

Đôi khi, các mảng bám vỡ ra. Nếu điều này xảy ra, các phần tử từ tế bào máu, được gọi là tiểu cầu, tập trung lại ở khu vực bị ảnh hưởng. Những chất này có thể kết dính với nhau, tạo thành cục máu đông. 

Cục máu đông có thể làm tắc nghẽn động mạch, dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng, chẳng hạn như đột quỵ và đau tim. 

Xơ vữa động mạch có thể ảnh hưởng đến bất kỳ động mạch nào, nhưng tình trạng này chủ yếu xảy ra ở các động mạch lớn hơn, có áp lực cao. 

Những ai dễ bị xơ vữa động mạch?

Mặc dù nguyên nhân xơ vữa động mạch chính xác vẫn chưa được biết. Tuy nhiên, các chuyên gia kết luận được những đối tượng dễ bị mắc xơ vữa động mạch bao gồm:

• Người bị huyết áp cao
• Người có mức cholesterol cao hoặc lượng lriglyceride - một loại chất béo (lipid) trong máu cao
• Người có thói quen hút thuốc và sử dụng các chế phẩm thuốc lá khác
• Người bị tình trạng kháng insulin, béo phì hoặc tiểu đường
• Người bị viêm từ các bệnh, chẳng hạn như viêm khớp, lupus hoặc nhiễm trùng, hoặc viêm không rõ nguyên nhân

Các triệu chứng của xơ vữa động mạch 

Xơ vữa động mạch thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi, nhưng nó có thể bắt đầu phát triển ở tuổi thanh niên. Bên trong động mạch, các vệt bạch cầu sẽ xuất hiện trên thành động mạch. 

Thông thường, không có triệu chứng cho đến khi một chút mảng bám vỡ ra, hoặc lưu lượng máu bị hạn chế. Điều này có thể mất nhiều năm để xảy ra. 

Các triệu chứng của xơ vữa động mạch phụ thuộc vào động mạch nào bị ảnh hưởng. 

Xơ vữa động mạch vành 

Mạch vành là các mạch máu nuôi dưỡng quả tim. Hậu quả của xơ vữa mạch vành có thể gây suy tim và nhồi máu cơ tim. Biểu hiện của bệnh lí mạch vành như sau 

Đau ngực: người bệnh có thể có các cơn đau ngực khi gắng sức, cảm xúc mạnh, đỡ khi nghỉ ngơi. Cơn đau ngực thường kéo dài vài phút, đau như đè nặng, lan lên vai trái, lan xuống cánh tay trái. Gọi là cơn đau thắt ngực.

Nếu trong trường hợp đau ngực xuất hiện đột ngột, kéo dài vài chục phút đến hàng giờ, không đỡ khi nghỉ, có thể nhồi máu cơ tim đang xảy ra.

Nhồi máu cơ tim khi đã xảy ra là một cấp cứu tim mạch, cần phải điều trị kịp thời. 

Nếu bệnh mạch vành gây suy tim mạn tính thì có thể có các triệu chứng của suy tim: khó thở, khó thở khi gắng sức, có cơn khó thở về đêm. 

Xơ vữa động mạch cảnh 

Mạch cảnh là mạch cấp máu cho tuần hoàn não. Hậu quả của xơ vữa mạch cảnh có thể gây nhồi máu não (đột quỵ não).  

Nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện hẹp mạch cảnh khi xảy ra tai biến. Triệu chứng của đột quỵ não gồm có: 

• Suy giảm ý thức nhanh chóng 
• Nhìn mờ đột đột 
• Nói khó 
• Yếu liệt một nửa người tùy mức độ 
• Khám lâm sàng có thể nghe thấy tiếng thổi của mạch cảnh 

Xơ vữa mạch chi dưới 

Gây ra bệnh động mạch chi dưới.  

Triệu chứng gồm có: 

• Đau cách hồi nghĩa là đau khi đi lại, đỡ đau khi nghỉ. Khi bệnh nặng, có thể chỉ đi được vài chục mét là đã thấy đau chân và phải dừng lại để nghỉ. 
• Chi lạnh, teo cơ, da khô do giảm máu nuôi dưỡng 
• Mạch chi dưới bắt kém hoặc không bắt được 

Các biến chứng của tình trạng xơ vữa động mạch 

Các biến chứng của xơ vữa động mạch bao gồm:  

• Bệnh tim (đau tim hoặc suy tim)  
• Bệnh động mạch ngoại biên  
• Suy thận  
• Chứng phình động mạch  
• Đột quỵ  
• Thuyên tắc khi một mảnh của cục máu đông vỡ ra và di chuyển đến một phần khác của dòng máu 

Điều trị xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch có thể đe dọa tính mạng, nhưng vẫn có phương pháp điều trị. Điều trị sớm có thể giảm nguy cơ biến chứng nặng. 

Việc điều trị nhằm mục đích làm chậm hoặc ngừng sự phát triển của mảng bám, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và điều trị các triệu chứng. 

Bạn cần phải kết hợp các phương pháp điều trị dưới đây: 

• Thay đổi lối sống, bao gồm không sử dụng thuốc lá, hạn chế uống rượu và các đồ uống có cồn, thường xuyên vận động, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và duy trì cân nặng hợp lý. 
• Tiến hành phẫu thuật hoặc sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ. 

Nguồn: medicalnewstoday.com