Thông thường, nếu bạn không có ý định mua một loại sữa nhất định nào từ trước, khi đến các cửa hàng, siêu thị để chọn mua sữa, bạn chắc chắn sẽ bị choáng ngợp bởi nhiều loại khác nhau. Có những loại sữa có nguồn gốc động vật, nhưng cũng có các sản phẩm từ thực vật.
Những loại sữa chế biến từ thực vật phải trải qua quá trình ngâm, để ráo, rửa sạch và xay thành hỗn hợp đặc sệt, hoặc sấy khô và xay thành bột. Bột thực vật này sau đó được bổ sung thêm vitamin và khoáng chất, hương vị và nước để thành sữa.
Giữa hàng loạt những loại sữa như vậy, đâu mới là sản phẩm thực sự tốt nhất cho bạn? Cùng tham khảo bên dưới nhé!
Một ly sữa bò 250 ml chứa 8 gam protein, 12 gam carbohydrate và 2 - 8 gam chất béo tùy thuộc vào loại sữa tách béo hay nguyên chất. Đó là khoảng 15% lượng protein, 10% carbohydrate và 2 - 15% chất béo hàng ngày mà một người trưởng thành trung bình cần.
Hầu hết các loại sữa làm từ thực vật có ít carbohydrate hơn sữa từ động vật. Những loại này cũng có ít chất béo hơn, nhưng hầu hết chất béo đều là chất béo tốt. Trong khi đó, các chất dinh dưỡng lành mạnh như vitamin D và canxi lại được tìm thấy nhiều hơn trong sữa động vật thay vì các loại sữa có nguồn gốc thực vật.
Nếu xem xét kỹ hơn, bạn có thể thấy các loại sữa làm từ thực vật, cả sữa hạnh nhân và yến mạch đều có hàm lượng protein thấp so với sữa động vật. Tuy nhiên, sữa yến mạch lại chứa rất nhiều beta-glucans, một loại chất xơ lành mạnh, tốt cho cơ thể; đồng thời cũng chứa một lượng carbohydrate cao hơn so với các loại sữa khác.
Đối với các loại sữa thực vật chứa protein, có thể kể đến sữa đậu nành với hàm lượng protein tương đương như sữa bò. Đây cũng là một nguồn cung cấp kali tuyệt vời cho cơ thể. Ngoài ra, đậu nành chứa isoflavone, hợp chất mà mọi người thường nghĩ có thể gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố bởi vì có cấu trúc và chức năng estrogen.
Ngoài việc hỗ trợ giảm các vấn đề trong thời kỳ mãn kinh, isoflavone được cho là để ngăn ngừa một số loại ung thư và bảo vệ tim. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, khi bạn uống sữa đậu nành với một lượng vừa phải, thành phần isoflavone sẽ không thực sự có tác động mạnh đến nội tiết tố nữ như estrogen.
Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bạn sẽ lựa chọn những loại sữa phù hợp cho mình. Ngoài trừ những yếu tố cần lưu ý đến như nguồn gốc, xuất xứ, thương hiệu, … bạn cần phải chú ý nhiều hơn đến một số yếu tố khác, chẳng hạn như:
Lactose là nguồn cung cấp đường glucose cho sự hoạt động của não và cơ thể, thúc đẩy sự phát triển của những vi khuẩn có lợi giúp cho sự phát triển hệ miễn dịch và tiêu hoá trong cơ thể. Men lactase ở màng ruột là men tiêu hoá biến đường lactose trở thành đường glucose.
Tình trạng bất dung nạp đường lactose có thể do bẩm sinh hoặc do tiêu chảy bởi các nguyên nhân khác gây nên. Khi không có đủ men lactase, lactose sẽ không thể được tiêu hóa và nằm lại trong ruột gây đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.
Do vậy, nếu bạn không dung nạp lactose, thì các loại sữa có nguồn gốc thực vật sẽ là lựa chọn ưu tiên hàng đầu.
Khi mua sản phẩm dinh dưỡng, nhiều người có thói quen chú ý đến nhãn hiệu và thiết kế bắt mắt, nhưng bỏ quên các thông tin về thành phần được in trên bao bì.
Những thông tin cơ bản về sữa công thức cần đọc trên bao bì gồm có hàm lượng chất đạm, chất béo, mức năng lượng có thể cung cấp từ sản phẩm (nên chọn loại sữa với nguồn năng lượng chuẩn 1 ml bằng 1 kcal), các vitamin và dưỡng chất. Ví dụ, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ nên chứa các chất như HMO hỗ trợ tăng cường đề kháng và hệ dưỡng chất phát triển trí não gồm lutein, vitamin E tự nhiên, DHA.
Có thể thấy, điểm hạn chế của sữa động vật là hàm lượng chất béo bão hòa cao. Tuy nhiên, đó lại là nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất cần thiết cho những người trưởng thành, đặc biệt là bé trong giai đoạn phát triển thể chất. Những chất dinh dưỡng này bao gồm vitamin D, canxi, protein, …
Ngược lại, đối với những người lớn tuổi, sữa thực vật lại là lựa chọn tốt hơn hết. Bởi vì đây là thức uống giàu chất dinh dưỡng dễ tiêu hóa, giảm lượng cholesterol.
Hàm lượng các chất béo và chất đạm của sữa thực vật thấp hơn sữa động vật, do vậy rất an toàn cho cơ thể. Đồng thời, khi sử dụng sữa có nguồn gốc từ thực vật, cơ thể bạn hấp thu nhanh chóng và hiệu quả các loại vitamin như vitamin A, B1, D, E,…
Đối với những người không có chế độ ăn uống đa dạng và phong phú, sữa có nguồn gốc động vật sẽ là lựa chọn phù hợp vì có thể cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Vì vậy, việc chọn sữa động vật hay thực vật phụ thuộc vào nhu cầu của bạn hoặc đối tượng sử dụng sữa. Bạn có thể kết hợp cả 2 loại sữa để bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cho cơ thể, tuy nhiên, có thể cân bằng với một tỷ lệ nhất định.
Nguồn: TED Ed