Khô miệng làm tăng nguy cơ bị sâu răng và nhiễm khuẩn ở miệng, gây khó nuốt và tiêu hóa thức ăn. Nếu bạn hút thuốc hoặc uống rượu, tình trạng khô miệng sẽ càng nặng hơn.
Ung thư và các phương pháp điều trị có thể gây khô miệng
Xạ trị ở vùng đầu cổ, một số loại thuốc hóa trị và thuốc uống khác (kháng sinh, steroid, chất che phủ niêm mạc và thuốc tê tại chỗ) có thể gây khô miệng. Tuyến nước bọt (nơi tạo ra nước bọt) có thể bị ảnh hưởng và tạo ra ít nước bọt hơn, hoặc nước bọt trở nên đặc và quánh lại. Tình trạng khô miệng có thể là nhẹ hoặc trầm trọng.
Khô miệng làm tăng nguy cơ bị sâu răng và nhiễm khuẩn ở miệng, gây khó nuốt và tiêu hóa thức ăn. Nếu bạn hút thuốc hoặc uống rượu, tình trạng khô miệng sẽ càng nặng hơn.
Nếu bạn bị một trong những tác dụng phụ này, hãy uống nhiều nước và ăn càng nhiều thức ăn lỏng càng tốt. Bạn cũng nên chải răng và súc miệng thường xuyên với natri bicarbonat (baking soda), nước muối, và nước súc miệng để làm sạch và ngăn nhiễm khuẩn miệng.
Những việc nên làm khi bị khô miệng
Uống từ 8 đến 10 cốc nước một ngày, và mang theo chai nước khi ra khỏi nhà (uống nhiều nước có tác dụng làm nước bọt loãng).
Nhai kĩ và ăn từng lượng nhỏ.
Ăn thức ăn mềm, lỏng đã được làm mát hoặc ở nhiệt độ phòng. Hãy thử những loại rau củ trái cây trộn (xay, dằm), gà và cá nấu mềm, ngũ cốc pha đủ loãng, kem, sinh tố hoặc sinh tố đá bào.
Ăn thức ăn kèm với canh, súp, nước sốt, nước chấm, yogurt hoặc kem.
Mút kẹo và nhai kẹo cao su không đường để kích thích nước bọt. Một vài giọt chanh có thể giúp ích.
Giữ miệng sạch. Súc miệng trước và sau khi ăn với nước trắng hoặc dung dịch súc miệng (tự pha bằng cách trộn 1 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê natri bicarbonat vào 250 ml nước rồi lắc đều). Dùng bàn chải lông mềm để chải răng, và chải lưỡi nhẹ nhàng. Hãy dùng chỉ nha khoa nếu được bác sĩ cho phép.
Giữ ẩm không khí trong phòng, đặc biệt là ban đêm bằng một thau nước, một số khăn ướt hoặc dùng máy làm ẩm. Nếu sử dụng máy làm ẩm, hãy chắc chắn rằng máy đã được làm sạch để hạn chế việc phát tán vi khuẩn và nấm mốc vào không khí.
Thơm hoặc dứa tươi có thể giúp làm loãng nước bọt, nhưng bạn chỉ nên thử chúng khi miệng không bị đau.
Khi tuyến nước bọt đã bị cắt bỏ bằng phẫu thuật hoặc tổn thương do xạ trị, nước bọt nhân tạo có thể giúp làm ẩm miệng của bạn.
Một số loại chất bổ sung dinh dưỡng có thể giúp ích.
Những việc nên tránh khi bị khô miệng
Tránh dùng các loại thực phẩm dễ dính vào vòm miệng như bơ đậu phộng hoặc bánh mì mềm.
Tránh dùng các loại nước súc miệng trên thị trường, rượu và các loại nước uống có tính acid cũng như thuốc lá.
Hạn chế uống cà phê, trà, cola, sô-cô-la.
Nguồn: Bs. Nguyễn Thị Huyền Trang, TS. BS. Phạm Nguyên Quý - Y Học Cộng Đồng
Tìm hiểu thêm về ung thư từ những chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm