Với bệnh ung thư vú, đại đa số gặp ở phụ nữ, nhưng vẫn có tỷ lệ nhỏ nam giới mắc phải. Dấu hiệu nào để cánh mày râu nhận biết, đi khám gấp bệnh này?
Thấy đầu vú có dấu hiệu tụt vào trong, một bên ngực lại sờ thấy cục nhỏ nhưng không đau, ông N.Đ.T (50 tuổi, ở Hà Nam) đinh ninh là do tuổi tác, đầu vú “teo dần, tụt ngược”. Vợ ông nói thử đi khám kiểm tra xem có bị ung thư vú không, vì bà đọc thấy dấu hiệu ung thư vú ở nữ là như thế. Ông T cười to, bảo vợ mình “vớ vẩn”, “bệnh đàn bà sao mắc được”.
“Thật ra, tôi vẫn luôn nghĩ đàn ông chỉ dễ mắc ung thư gan, phổi, đường tiêu hóa, tiền liệt tuyến… chứ ai nghĩ được là đàn ông mắc ung thư vú”, ông T nói. Nghĩ thế, nhưng thấy cục nhỏ ở ngực có cảm giác lớn dần lên, ông T đi khám và bàng hoàng khi bác sĩ cho biết kết quả ông bị ung thư vú.
GS.TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng Bộ Y tế cho hay, ung thư vú là loại ung thư rất thường gặp ở phụ nữ, cứ 10 người mắc ung thư mới thì có một ca ung thư vú. Ung thư vú cũng chiếm tới 1/4 số ca mắc ung thư các loại ở phụ nữ.
Đặc biệt, GS.TS Nguyễn Viết Tiến cho rằng không chỉ phụ nữ mà nam giới cũng có nguy cơ bị ung thư vú, dù tỉ lệ thấp hơn nhiều (1% trong số các ca ung thư vú chung). Do không nghĩ nam cũng bị ung thư vú nên khi nam giới đến bệnh viện thì bệnh thường đã ở giai đoạn muộn, đã có biểu hiện lâm sàng.
Tại Bệnh viện Ung bướu (TPHCM), mỗi năm bệnh viện này ghi nhận từ 4-7 trường hợp ung thư vú ở nam giới. Một nghiên cứu gần đây nhất cũng tại bệnh viện này cho thấy, chỉ hơn 5 năm, có 27 bệnh nhân nam bị ung thư vú được chẩn đoán xác định. Điều đáng lưu ý là 57% nam giới phát hiện bị ung thư vú khi đã ở giai đoạn muộn (giai đoạn 3, 4).
BS Nguyễn Thế Võ - Viện Y học ứng dụng Việt Nam chia sẻ thông tin, báo cáo của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho thấy, trong năm 2017, hơn 2.400 ca ung thư vú nam mới sẽ được chẩn đoán và dự đoán có khoảng 460 người đàn ông ở nước này sẽ chết vì ung thư vú. Con số khá nhỏ bé khi so sánh với con số ước tính 40.290 đối với phụ nữ chết vì ung thư vú trong năm 2017 tại Hoa Kỳ.
Theo các chuyên gia, ung thư vú ở nam giới là tình trạng các tế bào ác tính tăng sinh không kiểm soát hình thành nên các khối u. Một số yếu tố được xác định là nguy cơ bị ung thư vú ở nam giới như: Có chiếu xạ vùng ngực, mang gene BRCA1-2; tinh hoàn lạc chỗ, suy giảm testosterone bẩm sinh…
TS.BS Nguyễn Diệu Linh - Phó Chủ nhiệm khoa Khám bệnh, Bệnh viện K cơ sở Tân Triều cho biết, ung thư vú ở nam giới còn có thể do nguyên nhân tăng estrogen hoặc thiếu androgen tương đối. Việc uống nhiều rượu gây ra các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan… gây ảnh hưởng tới quá trình tổng hợp androgen. Ngoài ra, béo phì cũng là nguy cơ gây ung thư vú (ở cả nam và nữ), chuyển thành estrogen thừa.
Yếu tố nguy cơ mạnh nhất gây ung thư vú ở nam giới là hội chứng Klinefelter, đây là một căn bệnh hiếm gặp khi có thừa một nhiễm sắc thể X. Những người đàn ông này có nguy cơ ung thư vú cao gấp 50 lần so với những người đàn ông mang kiểu gene bình thường
Đa số nam giới bị ung thư vú ở độ tuổi 50-60, tuy nhiên có trường hợp mắc bệnh khi tuổi còn rất trẻ. Ở Bệnh viện Ung bướu TPHCM từng tiếp nhận bệnh nhân nam 25 tuổi đã bị mắc ung thư vú, cao tuổi nhất là cụ ông 84 tuổi.
Theo các bác sĩ, khi bị ung thư vú, ban đầu bệnh nhân sờ thấy có một cục u nhỏ, cứng, không đau hoặc chỉ đau nhẹ. Cục u thường xuất hiện ở núm vú hoặc quầng vú. Thực tế thì trong số 27 bệnh nhân ung thư vú ở Bệnh viện Ung bướu TPHCM, tất cả đều có bướu vú xuất hiện nhiều nhất là ở vùng trung tâm núm vú, dưới núm vú - quầng vú, 85% cho biết họ không đau.
Khi thấy cục u này, người bệnh thường nghĩ là bị mụt nhọt do viêm ở phần mềm nên thường tự mua thuốc về uống. Sau thời gian tự điều trị 2-3 tuần, bệnh nhân thấy cục u không giảm mà còn lớn hơn mới đến bệnh viện khám.
Các dấu hiệu khác gồm tụt đầu vú, co rút núm vú hoặc xuất tiết dịch ở đầu núm vú, loét đầu vú, loét da vú, dính da, cơ, sờ thấy hạch nách. Ngoài ra, ung thư vú còn có biểu hiện tấy đỏ bất thường, lồi – sùi bề mặt da xung quanh khu vực vú.
Dù có thể nhìn thấy và cảm nhận các triệu chứng này, nhưng nam giới thường hay bỏ qua, chủ quan. Trong khi đó, nếu tình trạng này kéo dài, kèm theo ngứa, đau nên khẩn trương đi khám. Một số bệnh nhân khi đến viện khi khối u cục đã lở loét ngoài da, chảy dịch mủ, thậm chí có máu.
Kết quả điều trị ung thư vú hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào việc phát hiện bệnh sớm hay muộn.Về nguyên lý điều trị ung thư vú nam giới cũng gần giống như ở nữ.
Ở nữ giới, ung thư vú có thể được điều trị bảo tồn để giữ lại được tuyến vú, còn ở nam giới, phải cắt bỏ toàn bộ tuyến vú và nạo vét hạch nách. Tùy từng trường hợp, bệnh nhân sẽ được chỉ định điều trị kết hợp hóa trị và xạ trị. Ngoài ra, có thể điều trị nội tiết cho nam giới nếu như có đáp ứng tốt.
Một bất thường khác của tuyến vú ở nam giới cũng được các bác sĩ lưu ý là bệnh phì đại tuyến vú lành tính. Đó là tình trạng khi tuyến vú tự nhiên to lên nhưng không đều hai bên, thường khiến bệnh nhân đau. Bệnh có thể xuất hiện ở các bé trai tuổi mới dậy thì, thường không phải can thiệp do đó là sự phát triển sinh lý, chứng bệnh sẽ khỏi.
Ngoài ra, có thể đó là dấu hiệu nhận diện của khối u phổi. Bệnh nhân mắc phì đại tuyến vú cũng có thể xuất hiện khối u nhỏ ở dưới quầng vú. Nếu trên tiền sử những người đàn ông hút thuốc lá lâu năm, điều trị rối loạn nội tiết, bệnh tinh hoàn… thì phì đại tuyến vú còn là nguy cơ cao khiến nam giới mắc ung thư vú.
5 động tác nhìn, sờ, nắn vòng 1 kiểm tra ung thư vú
Nguồn: Bệnh viện K