Nước có mặt ở khắp mọi nơi, từ đất ẩm và đỉnh băng, đến các tế bào trong cơ thể. Dựa vào các yếu tố như vị trí, hàm lượng mỡ, tuổi tác, và giới tính, một cơ thể bình thường có khoảng 55 - 60% là nước.
Khi mới sinh ra, trẻ em thậm chí còn chứa nhiều nước hơn, 75% là nước, cơ thể của những đứa bé lúc bây giờ có cấu tạo tương tự như loài cá. Hàm lượng nước trong cơ thể trẻ giảm xuống còn 65% khi chúng bắt đầu lên 1 tuổi. Vậy nước đóng vai trò gì trong cơ thể con người và thực sự cần uống bao nhiêu nước để luôn khỏe mạnh?
Phân tử H2O bên trong cơ thể có tác dụng như một yếu tố bôi trơn và làm đệm đỡ cho các khớp, điều hòa nhiệt độ và nuôi dưỡng bộ não cũng như tủy sống.
Bạn chắc hẳn sẽ ngạc nhiên khi biết ở cơ thể người, nước không chỉ có trong máu. Não và tim của một người trưởng thành gồm 3/4 là nước, tương đương với lượng ẩm trong một quả chuối. Trong khi đó, phổi thì giống táo hơn bời vì chứa khoảng 83% là nước. Thậm chí, trông có vẻ khô khan nhưng xương cũng có đến 31% là nước.
Về cơ bản, có một nghịch lý khiến nhiều người không khỏi thắc mắc rằng nếu đã được cấu tạo đa phần từ nước như vậy, tại sao chúng ta vẫn cần uống nước?
Mỗi ngày, chúng ta mất từ 2 đến 3 lít nước, qua những đường như mồ hôi, tiểu tiện, đại tiện, thậm chí là thở hoặc bốc hơi qua da. Bởi vì không thể ngăn cản những chức năng đó, chúng ta cần phải bù lại lượng nước đã mất.
Lưu ý rằng, con người cần duy trì lượng nước cân bằng, tránh mất hoặc dư thừa nước, vì cả hai đều có thể gây tác động nghiêm trọng tới cơ thể. Ngay khi phát hiện tình trạng thiếu nước, các thụ thể cảm giác vùng dưới đồi của não sẽ gửi tín hiệu giải phóng hormone chống bài niệu. Khi đến thận, chúng sẽ tạo ra aquaporin, cho phép máu hấp thụ và giữ lại nhiều nước hơn, dẫn đến tình trạng nước tiểu đặc và tối màu.
Sự thiếu nước trầm trọng có thể gây thiếu hụt năng lượng, tâm trạng không tốt, da khô, giảm huyết áp, và các dấu hiệu suy giảm nhận thức. Bộ não thiếu nước làm việc vất vả hơn để hoàn thành cùng khối lượng công việc so với bộ não thông thường, thậm chí, có thể tạm thời co lại do thiếu nước.
Đối với trường hợp uống nước quá nhiều trong thời gian ngắn dẫn đến dư thừa nước cũng gây ra những tình trạng không tốt. Các vận động viên thường là nạn nhân của điều này, do rất khó để kiểm soát lượng nước khi cơ thể hoạt động ở cường độ cao. Nếu bộ não thiếu nước kích thích sản xuất hormone chống bài niệu, thì não chứa quá nhiều nước sẽ bị ngập úng, trì hoãn, thậm chí ngừng, giải phóng hormone vào máu. Chất điện giải Natri khi đó cũng trở nên loãng đi, khiến các tế bào phồng lên.
Ở những ca nặng, khi thận không thể bắt kịp với lượng nước tiểu loãng, tình trạng nhiễm độc nước sẽ xảy ra, gây đau đầu, nôn mửa, thậm chí, co giật hoặc tử vong trong một số trường hợp. Nhưng điều này rất hiếm hoi.
Trong cuộc sống thường ngày, khá dễ dàng để duy trì một cơ thể đủ nước. Trong suốt nhiều năm qua, các chuyên gia đã không ngừng khuyên rằng người trưởng thành nên uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày. Tuy nhiên, ngày nay, con số này đã có sự điều chỉnh chút ít, người ta cho rằng lượng nước cần uống mỗi ngày phụ thuộc phần lớn vào trọng lượng cơ thể và môi trường. Nam giới nên uống 2.5 - 3.7 lít nước mỗi ngày, và nữ giới khoảng 2 - 2.7. Con số này có thể cao hoặc thấp hơn tùy vào mức độ khỏe mạnh, năng động, có tuổi, hay nóng bức.
Ngoài ra, nước trong thức ăn chiếm khoảng 1/5 lượng H20 ta hấp thụ mỗi ngày. Các loại rau quả như dâu tây, dưa chuột, thậm chí, bông cải xanh có hơn 90% là nước. Những thực phẩm này có thể cung cấp đồng thời nước, dưỡng chất và chất xơ.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng uống đủ nước giúp giảm nguy cơ đột quỵ, kiểm soát bệnh tiểu đường, và giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Nhìn chung, việc uống đủ nước mang đến những công dụng to lớn đối với suy nghĩ và hoạt động thường ngày của bạn. Chính vì vậy, đừng xem nhẹ việc uống nước, hãy uống đúng và đủ theo nhu cầu của cơ thể.
Nguồn: TED-Ed